Holk weet van wanten

Holk de Groot (80) is ‘hikke en tein’ in Stavoren, ze is helemaal verknocht aan deze stad. Ze is boerendochter en begint haar werkzame leven dan ook met het melken van koeien.

Ze noemt zichzelf geen meisjemeisje. Ze houdt van voetballen, volgt het vrouwenvoetbal, ze houdt van schaatsen en enthousiast langs de lijn staan bij de sportwedstrijden van haar zeven kleinkinderen. Ze is groot liefhebber van het Skûtsjesilen, de traditionele hardzeilsport met tjalken, Fries cultureel erfgoed.

Holk is de mater familias van het skûtsje van Stavoren, de SWH. Als bemanningslid, en vanzelfsprekend ook als familie, moet je er wel wat voor over hebben. In de twee weken van het Skûtsjesilen draait alles om het skûtsje. Er worden in die tijd elf wedstrijden verzeild met veertien deelnemers. Meer kan niet vanwege de nauwe wateren, waarin ze moeten manoeuvreren. ‘Alleen op zondag ben je vrij’. De schippers komen uit een echt schippersgeslacht. In het volgschip zitten ze wel met een man of dertig te eten en sommigen slapen er ook. De SKS (de Sintrale Kommisje Skûtsjesilen) is de oudste vereniging en bestaat sinds 1945.

Skûtsje SWH

Ze ontmoet Meindert, in Stavoren, bij de bevalling van zijn zus. De vonk slaat over en na een verkeringstijd trouwen ze. Ze gaat met hem aan boord van een tankschip, maar dat is niet echt haar droomleven. Ze gaat na een tijd weer aan wal. Het verschil in leefstijl is te groot. Ze komt uit een vrouwenwereld, tot haar huwelijk is ze namelijk kraamverzorgster. Aan boord leeft ze in een mannenwereld.

In ’87 laten ze een eigen motortankschip bouwen, de Streksum (70 m.) Ik krijg een prachtige maquette ervan te zien.

Maquette van tankschip Streksum

Holk stapt weer aan boord en ze weet van wanten. Maar acht jaar later moet Meindert door een ongeval dit werk opgeven. Ook de zoon moet in 2008 besluiten te kappen. De strengere regelgeving verplicht hem te grote financiële investeringen te doen.

Wat ik het mooiste aan Stavoren vind? ‘Dat is de havenmond, met het groene en rode licht aan kop, en de vuurtoren, dan weet ik, dat ik thuis ben.’

Of ze ook iets mist in Stavoren? Jazeker, er is geen gezellige bruine kroeg voor de jeugd, die hadden wij in onze tijd wel. En betaalbare startershuizen.

Holk heeft veel voor kunst, kerk en cultuur gedaan. Nu ze tachtig is, mag een ander het roer wel overnemen.

Holk wit fan wanten

Holk de Groot (80) is 'hikke en tein' yn Starum, se is ferknotte oan dizze stêd. Se is boeredochter. Se begjint har wurksume libben dêrom mei kijmelken.

Se neamt harsels gjin fammich famke. Se hâldt fan fuotbal, folget it frouljusfuotbal, sjocht graach sport, ek op tv, se hâldt fan reedride en raast entûsjast oan de kant by de sportwedstiden fan har sân bernsbern. Se is in grut leafhawwer fan it Skûtsjesilen, de tradisjonele hurdsylsport mei tjalken, Frysk kultureel erfguod.

Holk is de mater familias fan it skûtsje fan Starum, de SWH. As bemanningslid, en fansels ek as famylje, moatst der wol wat foaroer ha. Yn de twa wiken fan it Skûtsjesilen draait alles om it skûtsje. Yn dy tiid wurde alve wedstriden syld tusken fjirtjin konkurrinten. Mear kin net fanwege it smelle wetter dêr't se yn manoeuvrere moatte. Allinnich op snein bist frij. De skippers komme út in echte skippersfamylje. ‘Yn it folgskip ite wy mei sa'n tritich minsken en guon sliepe dêr ek’. De SKS (it Sintrale Kommisje Skûtsjesilen) is de âldste feriening en bestiet sûnt 1945.

Se moetet Meindert, yn Starum, as syn suster in poppe krijt. De fonken fleane oer en nei in frijerstiid trouwe se. Se stapt mei him op in tanker, mar dat is net echt har dreamlibben. Nei in skoftke giet se wer oan wâl. It ferskil yn libbensstyl is te grut. Se komt út in frouljuswrâld, want oant har houlik is se kreamfersoarchster. Oan board libbet se yn in manljuswrâld.

Yn 1987 litte se har eigen motortanker bouwe, de Streksum (70 m.) Dêr krige ik in moai model fan te sjen. Holk komt wer oan board en se wit fan wanten. Mar acht jier letter moat Meindert mei dit wurk opjaan troch in ûngelok. De soan moat yn 2008 ek beslute om op te hâlden. De strangere regeljouwing ferplichtet him ta te grutte finansjele ynvestearrings.

Wat ik it bêste fyn oan Starum? "Dat is de havenmûning, mei it griene en reade ljocht op’e kop, en de fjoertoer, dan wit ik dat ik thús bin."

Mist se ek wat yn Starum? ‘Ja, der is gjin gesellige brune kroech foar de jeugd, dy hienen wy yn ús tiid wol. En betelbere startershuzen’.

Holk hat in soad dien foar keunst, tsjerke en kultuer. No't se tachtich is, kin in oar it roer wol oernimme.